De eerste wankele UHD-stappen NPO zijn gezet
Het begon eigenlijk met een grote tegenslag. NPO en NOS kondigden het uitzenden van het WK Voetbal in UHD aan. Natuurlijk was toen al bekend dat KPN – na Ziggo de grootste aanbieder van Nederland – de kans zou aangrijpen om dit mondiaal sportevenement in de best mogelijke beeldkwaliteit uit te gaan zenden. Waar NPO stiekem op had gehoopt was dat Ziggo – met de concurrentiestrijd met KPN in het achterhoofd – de eerste stappen met UHD zou zetten. Aanbieders moesten namelijk extra betalen om het testkanaal NPO 1 UHD aan abonnees door te geven. Ziggo koos er echter voor om de al ingeslagen weg met een kleine test met de nieuwe UHD-mediabox te volgen. En dus NPO 1 UHD niet door te gaan geven. Canal Digitaal zorgde wel voor de landelijke dekking van het testkanaal. De satelliettelevisie-aanbieder werkte hierbij samen met satellietbedrijf SES die de noodzakelijke bandbreedte op de Astra3-satelliet beschikbaar stelde. Naast KPN en Canal Digitaal gaven ook enkele zeer kleine aanbieders zoals Jonaz NPO 1 UHD aan abonnees door.
UHD-problemen
Het begin van UHD bij de NPO kan het beste omschreven worden als een klein kind dat de eerste stappen probeert te zetten. Omdat NPO bij het testkanaal de nieuwe HDR/HLG techniek gebruikte, ervaarden veel kijkers problemen met het beeld. Dit was bij de probleemgevallen te flets. Televisies die HLG niet ondersteunen, konden namelijk het beeld niet goed weergeven. Bij UHD-televisies vanaf 2017 speelde dit probleem niet. LG- en Samsung-televisies uit de 2016-modellijn moesten van de laatste firmware voorzien zijn om het beeld goed weer te geven. Omdat bezitters dit niet wisten, waren ook bij deze grote groep UHD-televisiebezitters in de eerste week de beeldproblemen zichtbaar. Maar ook in de uitzendstraat van de NPO ging het mis. Omdat het geluid bij het UHD-kanaal afkomstig was uit de HD-feed uit Moskou liepen beeld en geluid op NPO 1 UHD niet synchroon. Pas nadat in alle spoed benodigde apparatuur uit het buitenland werd ingevlogen, was dit probleem verholpen.
Beeld
Maar ook de kijker moest wennen aan het bekijken van voetbal in UHD. Dit werd bijvoorbeeld op internetforums duidelijk. Kijkers schakelden weer terug naar het HD-kanaal NPO 1 HD omdat op dit kanaal ‘beelden van niet zo ver weg’ te bekijken waren. Dit heeft vooral te maken met een breder beeldbereik van Ultra HD-camera’s. Maar eenmaal gewend, was wel heel duidelijk zichtbaar dat het UHD-beeld meer details op het beeldscherm tot uiting bracht in vergelijk met HD. Maar of dit voor veel kijkers echt een meerwaarde is, blijft natuurlijk de grote vraag. Zeker als men voor UHD meer abonnementsgeld moet betalen.
Toekomst
NPO is met het testkanaal de afgelopen vijf weken in een ras tempo de kinderschoenen ontgroeid. De vraag is of het groeiproces op korte termijn doorgang vindt. Daarbij speelt Ziggo een belangrijke sleutelrol. De geschiedenis lijkt zich namelijk te herhalen. Net als bij de introductie van HD twaalf jaar geleden moet extra geld om te investeren in het maken van volwaardig UHD-content deels van de distributeurs afkomstig zijn. De bijdrage van de grootste distributeur Ziggo is dus van groot belang. Maar het blijft koffiedik kijken wanneer Ziggo op grote schaal UHD aan klanten gaat aanbieden. De verwachting is dat nog dit jaar wel een kleine stap met UHD – en dan hoofdzakelijk met Formule 1 en films en series van HBO – wordt gezet. Maar het zou zo maar kunnen dat de grote marktintroductie tot na de volledige uitschakeling van analoog wordt uitgesteld. En hierdoor is een scenario denkbaar dat UHD bij de NPO pas echt in 2020 voet op de grond krijgt. In dat jaar bestaat de sportzomer uit aantrekkelijke ingrediënten zoals het EK Voetbal, Olympische Zomerspelen en Tour de France.