Is kritiek op tv-aanbieders zoals Ziggo en KPN terecht?
Nu is dat anders. Heel anders. Jaarlijks verdwijnen miljoenen euro’s naar aanbieders van illegale tv-pakketten. En ook al denken veel Nederlanders hier luchtig over: via een omweg van de tussenhandel verdwijnt het geld in vrijwel alle gevallen uiteindelijk in de geldbuidel van internetcriminelen. In enkele gevallen wordt het geld dat met de verkoop van illegale tv-abonnementen wordt verdiend, gebruikt voor het opzetten van andere verboden activiteiten. Het onschuldig kopen van een illegaal tv-abonnement houdt dus in enkele gevallen het ecosysteem van meer illegale handelingen in stand.
TV-aanbieders
Hebben tv-aanbieders in het verleden op het punt van illegale televisie zitten slapen? Eigenlijk wel. Meer dan vijf jaar geleden gebeurde illegaal kijken alleen met de techniek cardsharing, waarbij een legaal gekocht abonnement via een server onder meerdere afnemers verdeeld werd. In deze periode werd illegaal kijken afgedaan als een kleine groep die een beetje stout was. Echte actie werd niet ondernomen. Maar in deze periode werd wel de aandacht van enkele slimme internetcriminelen getrokken. Door de komst van snel breedbandinternet in een grote meerderheid van Europese huishoudens werd illegale tv in de vorm van IPTV pas echt voor internetcriminelen interessant. Een abonnement kon immers niet aan een beperkte doelgroep in een bepaald land verkocht worden. Het illegale tv-abonnement kon wereldwijd verkocht worden en het zenderaanbod overal in de wereld met een internetverbinding bekeken worden. Niet alleen dit, maar ook de beschikbaarheid van duizenden zenders afkomstig uit de gehele wereld maakt het illegale tv-abonnement op dit moment voor de kijker interessant. Je vraagt je af of de verkoop van illegale tv-abonnementen het huidige niveau had bereikt als grote tv-aanbieders – niet alleen in Nederland maar in heel Europa – in het verleden meer actie tegen de verkoop van illegale tv-abonnementen hadden ondernomen.
Abonnement
Maar de zwarte piet die aanbieders als Ziggo en KPN nu toegespeeld krijgen in de kritiek van te dure tv-abonnementen en het ontbreken van zenders is ook niet terecht. De tv-abonnementen zijn voor een groot deel duurder geworden omdat voor zogenaamde must-have zenders meer geld voor doorgifte betaald moet worden. Denk hierbij aan het nieuwe verdienmodel van FOX Sports. Het is in de concurrentiestrijd die op dit moment in Nederland gaande is onmogelijk om als grotere aanbieder live Eredivisie voetbal uit het zenderaanbod te verwijderen. Ook al kijkt maar tien procent naar FOX Sports betekent dit voor de grotere aanbieders een mogelijk verlies van honderdduizenden abonnees. En dus wordt schoorvoetend de handtekening onder een nieuwe distributieovereenkomst voor FOX Sports gezet. Maar niet alleen FOX Sports vraagt meer geld voor doorgifte van zenders. Ook NPO, RTL, Talpa, Discovery/Eurosport en FOX/Disney doen dit.
Zenderaanbod
Ook de veel gehoorde uitspraak ‘ik wil wel legaal kijken maar mijn tv-aanbieder levert de door mij gewenste buitenlandse zenders niet’ gaat in veel gevallen niet op. Kijken we naar in Nederland veel gevraagde Vlaamse publieke zenders dan willen de eigenaren van deze zenders met geen enkele Nederlandse aanbieder overeenkomsten voor de distributie sluiten. Dit heeft alles met uitzendrechten te maken. Maar ook zenders die bijvoorbeeld ongecodeerd via de satelliet door Nederlanders en Vlamingen te ontvangen zijn, mogen aanbieders niet zonder distributieovereenkomst via eigen netwerken aan klanten leveren. Ook hiervoor moet met de eigenaar van de zender een overeenkomst gesloten worden. En die eigenaren vragen – ondanks de gratis te ontvangen satellietverspreiding – soms veel geld voor doorgifte. Hierdoor wordt het legale abonnement nog duurder dan nu. En in sommige gevallen willen de eigenaren van vrij via de satelliet te ontvangen zenders helemaal niet bij buitenlandse aanbieders in het zenderaanbod geplaatst worden. Ook dit heeft weer met uitzendrechten te maken.
IPTV
Waarom zijn al deze zenders dan wel met een illegaal tv-abonnement te bekijken? Het antwoord is simpel. Met geen enkele zender wordt een overeenkomst gesloten. Alle zenders worden als het ware gestolen. Als koper van een illegaal abonnement ben je als het ware heler van gestolen goederen of diensten. Op langere termijn kan dit – als meer mensen illegaal gaan kijken – grote gevolgen hebben voor de tv-industrie. Daarbij is het niet ondenkbaar dat tv-zenders noodgedwongen stoppen omdat de inkomsten te gering worden. Een verkoper van illegale abonnementen betaald namelijk geen cent aan de zenders die in het abonnement worden aangeboden. Stopt een zender dan verdwijnt het natuurlijk ook uit het zenderaanbod van het illegale abonnement. Op deze manier maakt het goedkopere illegale kijken op langere termijn meer kapot dan je lief is.
