Is leveren minder zenders nieuwe vorm prijsverhoging Ziggo en KPN?

De reclamevijver waaruit tv-zenders moeten vissen om inkomsten binnen te halen, verdampt dit jaar harder dan vooraf werd aangenomen. Niet alleen de overstap van meer Nederlanders naar online-only – de zogenaamde cordcutters – speelt bij deze ontwikkeling een rol. De coronacrisis is een belangrijke katalysator waar in analyses vooraf geen rekening werd gehouden. Het is duidelijk dat adverteerders minder geld aan lineaire tv besteden. De financiële inhoud in de reclamevijver wordt dus minder. Het aantal zenders dat uit de reclamevijver moet vissen wijzigt echter minder snel. De reclamevijver is dus te klein geworden voor het aantal lineaire zenders dat voor de Nederlandse markt beschikbaar is. Het is een natuurlijke gang van zaken dat kleinere nichezenders hierdoor stoppen met lineaire verspreiding en zich meer op online distributie gaan richten. Grotere mediabedrijven herschikken beschikbare content over minder zenders of beginnen met een eigen OTT-dienst waarvoor de consument direct bij de contentaanbieder een abonnement moet kopen. Om deze online diensten aantrekkelijk te maken, wordt bijvoorbeeld reclamevrij kijken aan betalende abonnees aangeboden.

Minder zenders

Het directe gevolg van de huidige ontwikkelingen op de Nederlandse tv-markt is dat bij distributeurs als Ziggo, KPN, Canal Digitaal en T-Mobile sprake is van het verschralen van het zenderaanbod. Met andere woorden: bij een tv-abonnement wordt aan de klant minder zenders geleverd. In het geval van het uit eigen beweging van de zender stoppen met lineaire distributie kan de distributeur hier niets aan doen. Anders wordt het als de distributeur zelf besluit om een overeenkomst met een zender niet te verlengen waardoor de betreffende zender uit het zenderaanbod verdwijnt. Vaker wordt bij dergelijke beslissingen de anonieme kijkcijfers van eigen abonnees – verkregen via bruikleendecoders die aan internet gekoppeld zijn – zwaarder meegewogen bij een verlenging van een distributieovereenkomst en de daarbij geldende doorgiftevergoeding. Zo haalde Ziggo onlangs RT (Russia Today) uit het aanbod. Canal Digitaal stopte in juni met de doorgifte van alle zenders van Discovery Benelux – waaronder Eurosport – omdat de prijs die de contentaanbieder verlangde te hoog was in vergelijking met de waardering die Canal Digitaal-eigenaar M7 Group aan deze zenders toekende. Bij KPN wordt bijvoorbeeld TV5 Monde al enige jaren om een soortgelijke reden niet aan klanten geleverd.

Abonnement

Allemaal redenen waarom in de afgelopen jaren het zenderaanbod voor de consument met meer dan tien zenders is geslonken en naar verwachting in de toekomst blijft slinken. Minder zenders doorgeven, betekent voor de distributeur dat de doorgiftevergoeding voor deze zenders vervalt. Het minder grote zenderaanbod zorgt echter bij de grote landelijke distributeurs niet voor een prijsverlaging van het tv-abonnement. Het lijkt er dus op dat verschraling van het zenderaanbod een nieuwe slinkse manier van tussentijdse prijsverhoging is. Van de kant van distributeurs is te horen dat de inkoopprijs van belangrijke zenders zoals NPO, RTL Nederland, Talpa Network, Discovery Benelux en Disney/FOX omhoog is gegaan. Het geld dat wordt bespaard met de doorgifte van minder lineaire zenders wordt met de hogere inkoopprijs van andere zenders gecompenseerd. Daarnaast wordt door enkele distributeurs gewezen dat meer wordt geïnvesteerd in de aankoop van rechten van films en series die zonder extra kosten met een aanvullend tv-abonnement kunnen worden bekeken.

Bandbreedte

Minder lineaire zenders leveren, betekent voor de distributeur eveneens een besparing van bandbreedte op het eigen netwerk op. Het is daarom opvallend om vast te stellen dat de grootste tv-distributeur van Nederland Ziggo de vrijgekomen bandbreedte niet gebruikt om meer zenders in HD-kwaliteit aan klanten te leveren. Zo is de vraag onder eigen abonnees naar het opwaarderen van onder meer internationale nieuwszenders, Duitse zenders en regionale omroepen steeds luider hoorbaar. Zeker omdat deze zenders bij bijvoorbeeld KPN en T-Mobile al langer in HD te bekijken zijn.