Wordt 2021 het jaar van volledige vrije keuze hardware bij Ziggo en KPN?
Tien jaar geleden was het normaal dat je als consument zelf besliste welke apparatuur werd gebruikt om de vaste diensten tv en internet te gebruiken. Dat is tegenwoordig heel anders. Maar in 2021 komt de eigen keuze van hardware terug.
Toezichthouder aan zet
Moeten we nu op voorhand gaan juichen? Nee, is het eerlijke antwoord. Want aanbieders van tv en internet staan op sommige punten niet positief omtrent nieuwe Europese regels die vrije keuze van hardware moeten bevorderen. De Europese regels dienen wel door elke EU-lidstaat zelf in landelijke regelgeving te worden omgezet alvorens de consumenten weer zelf de eigen apparatuur kan kiezen, kopen en gebruiken. De Nederlandse overheid is voornemens dit te doen en heeft toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) opdracht gegeven om de kaders van de nieuwe regels met betrekking tot vrije hardwarekeuze te bepalen. En daar beginnen de eerste problemen.
Abonnement niet goedkoper
Laten we eerst naar de voordelen van door aanbieders geleverde bruikleenapparatuur zoals internetmodem en tv-decoder kijken. Want die zijn er echt. Eigenlijk is het voor een groot deel van de Nederlanders weinig reden om niet de bruikleenapparatuur van de aanbieder te gebruiken. Als eerste hoeft de consument deze apparaten niet zelf te kopen. De prijs zit natuurlijk wel in het maandelijks abonnement verrekend, maar het lijkt er niet op dat een abonnement goedkoper wordt als eigen apparatuur wordt gebruikt. Omdat de consument geen eigenaar is van het internetmodem of de tv-decoder is omruil, vervanging of reparatie volledig voor rekening van de aanbieder.
Werkend vanuit de verpakking
Maar het belangrijkste voordeel van bruikleenapparatuur is dat het in veel gevallen ‘plug and play’ is. Dus geen extra tijd investeren om bijvoorbeeld bij een tv-decoder instellingen binnen het menu goed te zetten. Of bijvoorbeeld zenders zelf op te zoeken en de gevonden zenders in de goede volgorde te zetten. Om nog maar te zwijgen over nog ingewikkeldere instellingen en configuraties die bij een internetmodem nodig zijn. Bij bruikleenapparatuur staan vanuit de verpakking alle instellingen goed. Nieuwe firmware wordt automatisch in het apparaat geplaatst waardoor het altijd up-to-date is.
Nadelen bruikleenapparatuur
Maar er zit ook een keerzijde aan bruikleenapparatuur. En dat is de reden waarom de meer gevorderde gebruiker liever eigen hardware wil gebruiken. Zo zijn bij een door het aanbieder geleverde internetmodem sommige toepassingen en onderdelen niet voor de consument beschikbaar. Deze zijn door de aanbieder vergrendeld of zelfs helemaal uit het instellingenmenu verwijderd. En wie kent niet de USB-aansluiting op een tv-decoder die bedoeld is om onder meer een externe harde schijf aan te sluiten om lineair uitgezonden programma’s op te nemen? En juist die USB-aansluiting is bij alle bruikleendecoders door de aanbieder onbruikbaar gemaakt.
Wat wel of niet?
ACM moet dus de kaders bepalen die voor alle Nederlandse aanbieders gaan gelden bij de verplichting om hun abonnees de mogelijkheid te geven om eigen apparatuur te gebruiken. Daar beginnen de problemen. Want het moet wel technisch mogelijk zijn om op een veilige manier eigen apparatuur te gebruiken. En daar trappen aanbieders al snel op de rem. Aanbieders zitten ook niet op dezelfde lijn. Ondanks dat de verplichting er nog niet is, biedt KPN – in abonnee-aantal de tweede internetaanbieder in Nederland – klanten op dit moment al de mogelijkheid om een alternatieve internetmodem te gebruiken. KPN verhuurt zelfs het Fritzbox internetmodem als alternatief voor de door het telecombedrijf in bruikleen geleverde Experia Box internetmodem. Ziggo – de grootste internetaanbieder van Nederland – is daarentegen fel tegenstander om abonnees zelf te laten bepalen welk internetmodem gebruikt wordt. Het bedrijf geeft als argument dat het netwerk onstabiel kan worden en dus de dienstverlening – het leveren van internet aan klanten – in gevaar kan komen. En juist in de huidige tijd waarin thuiswerken wordt gestimuleerd, is stabiel internet uiterst belangrijk.
TV-decoder
Voor de meeste in eigen apparatuur geïnteresseerde Nederlanders is de zelf gekozen tv-decoder wellicht het belangrijkst. Dat is bij enkele distributeurs zoals deels bij Ziggo (deels), Canal Digitaal, Joyne en enkele kleinere kabelbedrijven al langere tijd mogelijk. Maar wie via koper (DSL) of glasvezel vaste diensten geleverd krijgt, kan alleen de bruikleendecoder gebruiken. En zoals de kaarten nu zijn geschud, worden aanbieders bij de nieuwe regelgeving niet verplicht om een door de consument zelf gekozen tv-decoder op het netwerk toe te staan. Als redenen worden beveiliging van content en problemen bij het benaderen van interactieve diensten genoemd. Denk hierbij aan toegang tot servers voor cloudPVR, het opnemen van programma’s in de cloud.
Het gaat erom spannen
Kort samengevat, de vrije keuze van hardware door de consument keert in de komende jaren, mogelijk al in 2021, terug. Maar die vrije hardwarekeuze wordt veel beperkter dan menigeen verwacht. En is zeker niet vergelijkbaar met de situatie van pakweg tien jaar geleden. Daarbij maakt de vrije keuze van een internetmodem het meeste kans van slagen. En lijkt het vooralsnog niet haalbaar om goede kaders te vinden om de vrije keuze van een tv-decoder tot de mogelijkheden te laten behoren.
