Wat is lossless audio?

De term lossless audio wordt wel door elkaar gebruikt met Hi-Res audio. Dat is niet echt hetzelfde, maar in beide gevallen gaat het om geluid met een hogere kwaliteit dan die van MP3-files of de streams van diensten zoals Spotify.

Compressie

Bij het omzetten van analoog geluid naar een digitaal formaat moeten er bepaalde technische keuzes worden gemaakt. Bij de geboorte van de cd in de vroege jaren tachtig besloten Philips en Sony om technische redenen om geluid te bemonsteren in samples van 16 bits, en dat 44100 keer per seconde, kortweg 16-bit/44,1kHz. Zulk geluid met cd-kwaliteit neemt nogal wat geheugen in beslag: op een cd met een geheugencapaciteit van 700 MB past maar zo'n tachtig minuten aan muziek. Later werd het mogelijk om data efficiënter op te slaan dankzij datacompressie. Dit kan op twee manieren. Bij de eerste manier gaan er gegevens verloren, bijvoorbeeld door tonen weg te laten die de luisteraar niet of nauwelijks kan horen. Dit gebeurt onder meer bij het MP3-formaat. Er zijn ook compressiealgoritmes waarbij geen muziekinformatie verloren gaat. Deze noemen we 'lossless', ofwel zonder verlies.

Lossless en Hi-Res

Er zijn verschillende manieren om lossless audio vast te leggen. Populaire formaten zijn FLAC (Free Lossless Audio Codec) en APE (Monkey's Audio), maar er zijn tientallen varianten. Een bekende manier om naar lossless audio te luisteren is de muziekstreamingdienst Tidal, die lossless als standaard hanteert. Dat muziek lossless is betekent dat de muziek van cd-kwaliteit is, maar niet dat er niets aan te verbeteren valt. Door te samplen met meer bits of met een hogere frequentie ontstaat er een digitale representatie die nog beter is dan cd. In dat geval hebben we het over Hi-Res audio. Veelgebruikte hoogkwalitatieve geluidskwaliteiten zijn bijvoorbeeld 24-bit/48kHz en 24-bit/96kHz, en Tidal gaat zelfs tot 24-bit/192kHz. Het is natuurlijk altijd de vraag of het menselijk oor dit verschil kan horen. Wie voornamelijk via oordopjes muziek luistert, hoeft zich er in ieder geval niet druk om te maken.

Spotify Lossless

Een van de redenen dat we de komende tijd veel van lossless audio gaan horen is de komst van Spotify Lossless, de langverwachte nieuwe abonnementsvorm van muziekstreamingdienst Spotify met een verbeterde geluidskwaliteit. De mogelijkheden en algoritmes waarmee Spotify muziek aanbeveelt zijn onovertroffen, maar de muziekkwaliteit bleef de laatste jaren achter bij die van de concurrentie. Drie jaar geleden werd een lossless variant van Spotify al aangekondigd, maar pas onlangs kwam naar buiten dat de streamingdienst er echt klaar voor is. Met Spotify Connect kan het geluid ook in hoge kwaliteit naar speakers worden gestreamd. Wat Spotify Lossless gaat kosten wordt waarschijnlijk heel binnenkort bekendgemaakt.