Wat is satellite jamming?

Het is alweer een tijdje geleden dat het begrip satellite jamming het nieuws haalde. Voor de volgers van satelliettelevisie is het echter al meer dan tien jaar een terugkerend fenomeen. Politieke wereldgebeurtenissen liggen vaak ten grondslag aan satellite jamming; het verstoren van de signalen van satellietzenders.
Poetin op BabyTV
Het recentste voorbeeld is het ‘hacken’ van BabyTV op de Hot Bird-satelliet van het Franse satellietbedrijf Eutelsat. Hierdoor was er enige tijd een Russisch propagandamateriaal te zien op de kinderzender. In de media werd gesproken over het 'hacken' van de satelliet, maar eigenlijk zit het iets anders. Als de hele satelliet gehackt zou zijn, dan waren niet alleen de uitzendingen van BabyTV onderbroken, maar alle zenders op één of meerdere transponders. In het geval van BabyTV werd het signaal gehackt dat via de uplink naar de satelliet wordt gezonden. Vanaf de satelliet wordt dit signaal naar alle schotelkijkers binnen de footprint van de satelliet gestraald. Het aantal schotelbezitters dat op de Hot Bird naar BabyTV kijkt is echter klein, want de zender wordt gecodeerd. De impact van deze verstoring was dan ook vooral zo groot doordat de satellietzender voor veel Europese providers het aanvoersignaal is voor de distributie van BabyTV via hun eigen tv-netwerken. Hierdoor was de Russische propaganda via BabyTV ook te zien voor abonnees van onder meer Ziggo en KPN.
Waakzaamheid
Dit keer ging het dus om satellite jamming via een nauwelijks bekeken kinderzender, maar het incident maakt duidelijk dat alle zenders die gebruik maken van satellietdistributie hun beveiliging bij alle schakels in de keten goed op orde moeten hebben. Het lijkt een kwestie van tijd voordat een soortgelijke hackpoging plaatsvindt op een beter bekeken kanaal, zoals een internationale nieuwszender. Of dit gaat lukken is nog de vraag. De beveiliging van deze zenders is in vrijwel alle gevallen beter dan bij nichezenders als BabyTV. Voor providers als Ziggo en KPN betekent deze nieuwe werkelijkheid wel dat ze nog nauwlettender in de gaten moeten houden wat er via hun netwerk wordt verspreid en zo nodig de distributie op zwart zetten.
Gps-jamming
Andere vormen van satellite jamming hebben ook te maken met het verstoren van de upload. Hierbij wordt via een stoorzender het uploadsignaal deels of geheel weggedrukt. De satellietkijker ontvangt dan een vertroebeld beeld en geluid, of als de jamming helemaal slaagt een zwart beeld zonder geluid. Een gevaarlijkere variant van jamming is het verstoren van gps-navigatiesignalen. Hierdoor verschenen onlangs honderden vliegtuigen op de schermen van de Europese vluchtleiding die er in werkelijkheid niet waren. Dit soort jamming kan catastrofale gevolgen hebben.