David Attenborough

Great Barrier Reef with David Attenborough

Hij viert op 8 mei zijn negentigste (!) verjaardag, maar weet nog steeds van geen ophouden. De Britse bioloog David Attenborough maakte in 1952 zijn eerste programma voor de BBC en heeft sindsdien zoveel bekroonde natuurdocumentaires op zijn naam geschreven, dat hij zich ‘Sir’ mag noemen. Wat is zijn geheim?

Onze ontmoeting met de beroemdste natuurfilmer ter wereld – de middelste van drie zonen, zijn oudste broer was Richard Attenborough die later furore maakte als acteur en regisseur – verloopt precies zoals gehoopt. Met die al even befaamde, warme stem blijkt Sir David niet alleen welbespraakt en geestig, maar ook bescheiden en wars van sterallures. Op de vraag hoe hij straks graag wil worden herinnerd, luidt het antwoord in dat prachtige, licht bekakte Engels: "Dat hoeft helemaal niet en dat meen ik echt. Ik hoop dat ik de BBC geholpen heb een waarachtig beeld te schetsen van de wereldnatuur en dat we mensen kennis hebben laten maken met dieren, waarvan ze zelfs niet konden dromen.” Een typerende reactie van deze iconische natuurliefhebber, die zich ongemakkelijk voelt bij beroemdheid of privileges en dan ook gewoon in het telefoonboek staat. "Ach, ik ben slechts in de gelukkige omstandigheid dat mijn stem aan prachtige programma’s wordt gelinkt, want ik maak die films niet; de regisseur, de producer en de meer dan vijftig cameramannen die worden ingeschakeld, zij doen het échte werk!” Dat is wat al te bescheiden van de in 1926 geboren Attenborough, die bijvoorbeeld na zestig jaar terugkeerde naar de Great Barrier Reef, het grootste koraalrif ter wereld voor de kust van Australië.

Beschadigd
Voor een driedelige serie bracht hij drie weken door op het rif, onder meer in het technologisch geavanceerde, 56 meter lange onderzoeksschip Triton. "Een opwindende en onovertroffen ervaring”, aldus Attenborough, voor wie het meer dan een persoonlijke reis was. Sinds zijn eerste bezoek is het rif ernstig beschadigd door de verzuring van de zee, dus wil hij onderzoeken hoe we het voor volgende generaties kunnen beschermen. "Destijds dachten we dat de natuur vrijwel onkwetsbaar was. Complete steden lieten hun rioolwater rechtstreeks in zee lopen, onder het mom van: die wast het allemaal wel weg. De huidige paradox is dat het menselijk ras verder weg staat dan ooit van de natuurlijke wereld om hem heen, maar daar tegelijkertijd meer dan ooit van afweet. Televisie is daarvoor verantwoordelijk.” Met name Sir David Attenborough zelf. "Ik krijg brieven van mensen over hun terminaal zieke vader of moeder, die alleen nog troost vinden in het kijken naar natuurfoto’s. Die beelden raken onze psyche, de mens zal daar altijd door gefascineerd blijven.” Z’n eigen fascinatie geldt vooral de Zuidpool ("bizarre plek, louter sneeuw en ijs”) en de diepe zee. "De enige plek waar we vrijwel niets van weten. Ik zou dolgraag nog eens met eigen ogen een reuzeninktvis willen zien.” Gezien zijn goede gezondheid en hoge leeftijd, wat is eigenlijk het geheim van Attenborough? "Pure mazzel! Mijn twee broers zijn overleden en ik heb niet deugdzamer geleefd dan zij… Er zijn zat mensen van mijn leeftijd die niet eens meer kunnen lopen of zich herinneren wat er gisteren is gebeurd. Het is echt een kwestie van geluk hebben. En als je dan dat geluk hebt, zou het wel erg ondankbaar zijn om er geen gebruik van te maken.”