DAB+ verandert vandaag: zenders verhuizen van kanaal of stoppen geheel of deels
Publieke lokale radiozenders konden tot begin februari een vergunning voor lokaal DAB+ aanvragen. De overgebleven bandbreedte werd daarna beschikbaar gesteld aan commerciële partijen. De manier waarop het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en toezichthouder Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) de vergunningaanvraag voor commerciële partijen heeft ingevuld, kan niet anders dan chaotisch genoemd worden. Waar eerst nog werd uitgegaan van een veiling vanwege een tekort aan bandbreedte op meerdere allotments, blijkt uiteindelijk dat door alle onduidelijkheden en hier uitvloeiende financiële onzekerheden het animo van commerciële partijen tegenviel.
Veranderingen
De voorwaarden die EZK in eerste instantie aan een lokale DAB+ vergunning koppelde, werden na een marktconsultatie afgezwakt om daarna op enkele punten nog sterker afgezwakt te worden. Zo moesten commerciële partijen in eerste instantie een borgsom van 5000 euro bij de aanvraag kunnen overleggen. Dit borgsom werd verlaagd naar 2000 euro in de hoop dat de drempel voor commerciële partijen lager zou worden. En nu blijkt dat er geen schaarste aan bandbreedte is maar dat er juist een tekort is aan commerciële partijen om de lokale allotments redelijk te kunnen vullen, is een borgsom plots niet meer nodig. Aan de belangrijkste wens van diverse commerciële partijen - om hetzelfde programma op meer dan drie allotments te mogen uitzenden - is tot op heden nog geen concessie gedaan. Al moet hierbij wel gesteld worden dat het ministerie van EZK op dit punt al eerder water bij de wijn deed. In de oorspronkelijke vergunningsvoorwaarden stond namelijk dat voor ieder allotment een eigen programmering uitgezonden diende te worden als commerciële partijen op meerdere allotments wilden gaan uitzenden. Commerciële partijen stellen dat een gezonde exploitatie moeizaam is met hetzelfde programma op maximaal drie lokale allotments die ook nog eens aangrenzend moeten zijn. EZK wil voorkomen dat commerciële partijen met hetzelfde programma op meer dan drie allotments een soort van regionale commerciële omroep worden. De eis van aangrenzende allotments moet voorkomen dat commerciële partijen alleen in de grote steden gaan uitzenden.
Minder zenders
De complexiteit van de ontstane situatie zorgt ervoor dat zaterdag 31 augustus niet alleen wordt herdacht dat het 50 jaar geleden is dat zeezender Radio Veronica noodgedwongen moest stoppen met uitzenden. Deze dag – ook wel The Day The Music Died genoemd – betekent ook voor diverse commerciële radiozenders het – wellicht voorlopig – einde van de lokale DAB+ uitzendingen. Over het gehele land gaat het zenderaanbod via DAB+ morgen ten opzichte van vandaag verschralen. Het kleinere aantal zenders via lokale allotments is tijdelijk. In totaal moeten in de komende 12 maanden 57 lokale allotments actief worden. Wanneer is onduidelijk. Bestaande lokale allotments die met deelnemers met een experimentele vergunning nu in de lucht zijn, zullen ook na vandaag – mogelijk met gewijzigde zenderindeling – in de lucht blijven. Maar van de nieuwe allotments moeten in vrijwel alle gevallen de benodigde zendmasten en zenders nog geplaatst worden, en de vergunninghouders de samenwerking nog ondertekenen.
Wijzigingen
Enkele voorbeelden van wijzigingen die vandaag gaan plaatsvinden is als eerste het stoppen van DAB+ distributie van Radio Eemland op kanaal 10B in de regio Amersfoort. Eemland blijft in ieder geval in deze regio wel via FM 95.4 MHz en wereldwijd online uitzenden. De radiozender sluit een terugkeer op DAB+ in een later stadium niet uit. Radio Experience in de regio Wageningen blijft gewoon op FM 90 MHz, AM 1008, DAB+ en online uitzenden. Echter verhuist de radiozender zaterdagavond wel naar een ander DAB+ kanaal, namelijk van 5A naar 7B. Dit geldt ook voor andere radiozenders die net als Radio Experience nu op kanaal 5A uitzenden. Dit zijn onder anderen Omroep Ede, Unique Gold en RTV Rijnstreek. Weer andere zenders die op dit moment op meer dan drie allotments hetzelfde programma uitzenden, zullen in het overtallige of niet aangrenzende aantal allotments de uitzendingen gaan staken. Dit is in het westen van het land onder meer bij Radio Excellent het geval.
Toekomst
Door het tegenvallende animo van commerciële partijen voor lokaal DAB+ komt op langere termijn de levensvatbaarheid van lokale DAB+ distributie in gevaar. In eerste instantie ligt een pot van miljoenen euro's aan subsidie klaar voor de uitrol van lokale DAB+. Deze pot wordt beheerd door de belangenvereniging van publieke lokale omroepen NLPO en is dan ook voor de publieke omroep bestemd. Na twee jaar moeten lokale omroepen zelf de kosten van DAB+ distributie gaan dragen. Die kosten moeten worden verdeeld over het aantal om het op het allotment uitzendende omroepen. Hoe minder omroepen op een allotment uitzenden, hoe hoger de kosten van zenderexploitatie per omroep worden. De kans dat commerciële partijen hierdoor afhaken, is aanwezig. Publieke lokale omroepen zitten in veel gevallen al financieel in een moeilijke positie. In veel gevallen moeten gemeenten nu al financieel bijspringen om de lokale omroep in de lucht te houden. Daarnaast verdwijnen in de directe toekomst veel lokale omroepen omdat zij opgaan in grotere streekomroepen. En ook dit zorgt ervoor dat het aantal radiozenders op een allotment minder wordt. Voor commerciële partijen wordt het dus moeilijker om de exploitatie van lokale DAB+ financieel sluitend te krijgen. Hierdoor is er in de toekomst kans op een domino-effect van omvallende radiozenders op een lokaal allotment.
