Publieke omroepen moeten bezuinigen, maar de NPO niet: heerst angstcultuur op Mediapark?

De publieke omroep moet 100 miljoen euro bezuinigen. De pijn wordt vooral bij de afzonderlijke publieke omroepen neergelegd. De NPO als koepelorganisatie – die zelf dus geen programma’s maakt – lijkt voor zichzelf te hebben bepaald dat de organisatie juist meer geld mag uitgeven. Waar bij programma's makende publieke omroepen miljoenen euro uit het budget verdwijnt –met mogelijk invloed op het aanbod voor de kijker – stuwt de NPO het jaarlijkse budget omhoog naar 192 miljoen euro in 2025. Dat is 24 miljoen meer dan dit jaar.
Hoger budget
Hierdoor vreet de NPO als niet-programmamakende organisatie alleen al een vijfde van het jaarlijkse budget van de publieke omroep op. Met ministerie van OCW stort jaarlijks een bedrag van een miljard euro op de rekening van de NPO. Het is Jan Slagter van Omroep Max die in De Telegraaf kritische kanttekeningen plaatst bij de - in zijn optiek - met geld smijtende NPO. Het budget van de NPO is onder meer door het grote aantal adviseurs hoger dan dat van publieke omroepen als NOS, KRONCRV, AVROTROS en BNNVARA. Juist naar de NOS wordt binnen omroepland met een kritische vinger gewezen als het om uitgaven gaat. De NOS zou volgens velen minder geld moeten uitgeven aan uitzendrechten voor sport.
Online
De NPO stelt dat meer geld nodig is om bijvoorbeeld de omslag van lineair naar online te kunnen maken. Het gaat hierbij onder meer om de doorontwikkeling van de online diensten NPO Start en NPO Luister. Een NPO-woordvoerder hierover: "Daarvoor hebben middelen binnen de begroting voor een totaalbedrag van 20 miljoen euro een herbestemming gekregen.” Het onderhouden van de uitzendstraat – de techniek van distributie van tv- en radiozenders – kost jaarlijks veel geld, ruim 80 miljoen euro per jaar. Maar naar deze noodzakelijke kostenpost wordt niet al te kritisch gekeken. Dat doet Slagter wel bij de kostenpost ‘Bestuur en Beheer’. Dit deel van de NPO kost maar liefst 30 miljoen euro. Reden voor Slagter om te stellen dat NPO-bestuursvoorzitter Frederieke Leeflang binnen deze post niet heel zuinig met het belastinggeld omgaat.
Angst
Wat verder opvalt is dat men op het Mediaperk in Hilversum openlijk geen kritische kanttekeningen bij het beleid van de NPO durft te plaatsen. Jan Slagter laat zich nu openlijk uit over de uitgaven van de NPO, maar directeuren van andere publieke omroepen willen de vingers niet branden aan openlijke kritiek. “Je kunt maar beter niet hardop ageren tegen de NPO, want kritiek krijg je als een boemerang terug”, zo laat een directeur van een publieke omroep zich ontvallen aan De Telegraaf. Deze angstcultuur is deels verklaarbar: de NPO beheert het jaarlijkse subsidiegeld en verdeelt het dus over de afzonderlijke publieke omroepen.