Toekomst FOX Sports en Eredivisie in handen van Ziggo
VodafoneZiggo en Eredivisie Media & Marketing (EMM) onderhandelen weer over een nieuwe distributieovereenkomst die ervoor kan zorgen dat de kanalen van FOX Sports ook bij het begin van het nieuwe Eredivisieseizoen bij Ziggo zichtbaar zijn. Dit is het belangrijkste nieuws van deze week in het slepende conflict tussen beide partijen. Enkele weken geleden liet VodafoneZiggo bij monde van strategisch directeur Robin Kroes in landelijke media – het NPO Radio 1-programma van Humberto Tan – weten dat EMM eerst ‘anders aan de onderhandelingstafel moest gaan praten’ voordat de onderhandelingen weer hervat kunnen worden. Met dat anders praten wordt bedoeld dat EMM het plan laat varen dat voor iedere abonnee – ook wanneer geen FOX Sports-abonnement wordt gekocht of überhaupt gekeken wordt – een afdracht moet worden betaald. Als VodafoneZiggo de eigen woorden trouw blijft dan moet EMM dus een forse koerswijziging hebben gemaakt.
Toekomst betaald voetbal
Is dit inderdaad het geval dan kan het als een begrijpelijke stap worden gezien. De Telegraaf onthulde onlangs op basis van betrouwbare bronnen dat EMM tot op dit moment een verlies van 250 miljoen euro heeft geleden. De huidige uitzendrechtenovereenkomst loopt tot het seizoen 2024 – 2025. De onderneming heeft dus nog vijf jaar de tijd om dit verlies weg te werken. Dit betekent dat de komende jaren minimaal 50 miljoen euro per jaar winst moet worden geboekt. Gebeurt dit niet dan zijn de aandeelhouders verantwoordelijk voor het verlies. Voor meerderheidsaandeelhouder Disney (51 procent) is een mogelijk verlies niet prettig maar ook weer geen groot probleem. Dit geldt ook voor EndemolShine dat ongeveer 9 procent van de aandelen bezit. Voor twee andere aandeelhouders komt een verlies wel hard aan. De Eredivisie CV is voor ongeveer 35 procent verantwoordelijk voor een eventueel verlies van EMM, de KNVB voor rond de vier procent. Het huidige verlies kan alleen weggewerkt worden als EMM een goede overeenkomst met VodafoneZiggo weet te bereiken.
Uitzendrechten
Voor de Eredivisieclubs betekent de huidige situatie niet dat op korte termijn de inkomsten uit uitzendrechten teruglopen. EMM betaalt de komende vijf jaar rond de 90 miljoen euro aan Eredivisie CV voor de uitzendrechten. Dat is verzekerd ongeacht wel of geen nieuwe overeenkomst met VodafoneZiggo bereikt wordt. Wel kan nu al worden vastgesteld dat de miljard euro die het toenmalige FOX van Rupert Murdoch voor de uitzendrechten van de Eredivisie voor een periode van twaalf jaar heeft betaald veel te veel is. De verwachting was dat FOX Sports – dat in 2012 ongeveer 570.000 abonnees had – in de jaren daarna zou kunnen doorgroeien naar een miljoen abonnees of zelfs meer. Dit bleek een utopie. In 2016 moest daarom bij de verlenging van een groot aantal distributieovereenkomsten een noodgreep worden doorgevoerd. Het betalen door distributeurs voor elke verkochte FOX Sports-abonnement werd omgezet naar een afdracht voor alle abonnees, ongeacht of de abonnee nu wel of niet van voetbal houdt en een FOX Sports-abonnement koopt. De opbrengsten van distributieovereenkomsten gingen hierdoor met een factor 2,5 omhoog. Dit blijkt uit door KPN opgevoerde documenten in een rechtszaak die tegen het nieuwe verdienmodel van EMM in 2016 werd aangespannen. Een rechtszaak die door KPN werd verloren. Nadat als eerste Vodafone Thuis (het huidige T-Mobile Thuis) overstag ging, tekenden later ook KPN en alle andere distributeurs. Er waren twee uitzonderingen. Tele2 ging niet akkoord met het nieuwe verdienmodel en stopte met de doorgifte van FOX Sports. En Ziggo had in 2015 juist een nieuwe overeenkomst op basis van het oude verdienmodel voor een periode van vijf jaar gesloten. Een rechtszaak van EMM om tussentijds het contract met Ziggo te ontbinden en te wijzigen naar het nieuwe verdienmodel werd door de eigenaar van FOX Sports verloren.
Ziggo
Over vier weken loopt de overeenkomst op basis van het oude verdienmodel tussen EMM en de nieuwe eigenaar van Ziggo VodafoneZiggo af. EMM wil dat VodafoneZiggo net als alle andere distributeurs die FOX Sports aanbieden voor elke abonnee een afdracht gaat betalen. VodafoneZiggo wil wel meer geld aan EMM voor FOX Sports afdragen maar weigert tot op heden voor iedere abonnee – ook die niets met FOX Sports te maken wil hebben – te gaan betalen. VodafoneZiggo is dus tegen een Eredivisiebelasting.
Marktaandeel
Maar EMM heeft de afdracht voor iedere abonnee nodig om het verlies naar winst om te kunnen draaien. EMM heeft voor ongeveer 47 procent van de huishoudens een distributieovereenkomst voor FOX Sports op basis van betalen voor iedere abonnee. Ziggo levert in meer dan 52 procent van de huishoudens tv-diensten. Mocht EMM een nieuwe overeenkomst met VodafoneZiggo bereiken op basis van betalen voor iedere abonnee dan verdient het bedrijf vanaf het begin van het komend voetbalseizoen minimaal 230 miljoen euro inclusief BTW (ongeveer 190 miljoen euro exclusief BTW) per jaar aan distributie van FOX Sports-kanalen. Na aftrek van uitbetaling van uitzendrechten, productiekosten, loonkosten en diverse andere kosten blijft in dat geval voldoende geld over om in de komende vijf jaar het huidige verlies volledig weg te werken en zelfs naar een gezonde winst om te zetten. Naast de inkomsten van distributeurs verdient EMM ook nog eens vele tientallen euro’s met de verkoop van andere rechten zoals die van de samenvattingen van Eredivisie aan NOS. Gaat FOX Sports bij Ziggo op zwart dan wordt het met een inkomstenstroom van ongeveer 110 miljoen euro inclusief BTW aan distributierechten heel moeilijk om het huidige verlies weg te werken. Het probleem is daarnaast dat EMM een eventueel afwijkend verdienmodel dat met VodafoneZiggo wordt bereikt ook aan alle andere distributeurs moet aanbieden. En dat gaat EMM onder de streep altijd geld kosten. Dus niet alleen een distributieovereenkomst met VodafoneZiggo maar ook tegen welke voorwaarden is voor de toekomst van het Nederlandse betaald voetbal van cruciaal belang.
