Samsung Neo QLED 8K 65QN900B: kijken met 33 miljoen pixels
Het tv-assortiment dat Samsung dit jaar in de Benelux presenteert wordt gekroond door de Neo QLED-modellen waarin de fabrikant zijn meest geavanceerde technieken toepast. Naast een ruime keuze in 4K-modellen is er ook een aantal Neo QLED-televisies met een 8K-beeldscherm. We testen het topmodel, de QN900B, in een beeldmaat van 65 inch. Zoals een 4K-tv vier keer zoveel beeldpunten heeft als een 'Full HD' televisie, heeft een 8K-tv vier keer zoveel pixels als een 4K-toestel. We hebben het dan over een resolutie van 7680 bij 4320 ofwel 33 miljoen pixels. Wie een 4K-beelscherm van heel dichtbij bekijkt kan nog afzonderlijke beeldpunten ontwaren, maar bij 8K zijn deze niet meer zichtbaar. Ideaal dus voor de weergave van waanzinnig gedetailleerde plaatjes.
QLED
Op het gebied van beeldschermtechnologie woedt al jaren een stevige strijd tussen de Zuid-Koreaanse fabrikanten Samsung en LG. Terwijl LG prijzen won met zijn schitterende maar dure oled-schermen met zelfoplichtende beeldpunten, heeft Samsung de traditionele lcd-techniek danig verfijnd en verbeterd om de achterstand op oled stapje bij beetje kleiner te maken. Het neusje van de zalm heet bij Samsung momenteel Neo QLED. De onderliggende techniek is nog steeds lcd, waarbij een achtergrondverlichting zorgt voor het oplichten van de pixels, maar met de QN900B-serie van 2022 presenteert Samsung wel de beste lcd-tv's die we tot op heden hebben gezien.
Ontwerp
Voordat we dieper ingaan op de beeldweergave kijken we naar het uiterlijk van de QN900B. Het beeldscherm is slechts 15mm dik en bijzonder fraai afgewerkt met een stijlvolle, geperforeerd metalen omlijsting. De rand om het beeldscherm, de zogeheten bezel, is zo goed als verdwenen. Hierdoor kan het beeld helemaal tot in de hoeken worden weergegeven, iets wat Samsung 'Infinity Screen' heeft gedoopt. Alleen aan de onderkant is er een dun zwart randje, en verder zijn er geen hinderlijke knoppen, lampjes of logo's zichtbaar: precies wat je als kijker wil. Door zijn geringe dikte is het beeldscherm zeer vlak tegen de muur te hangen. Met slechts één kabel voor zowel stroom als beeld en geluid wordt het scherm dan aangesloten op de Connect Box, dat in een kastje kan worden opgeborgen. Alle aansluitingen voor randapparatuur - zoals tv-decoder of spelcomputer - verlopen via deze Connect Box, die ook de tuners en Common Interface herbergt. Voor wie de tv liever op een kastje plaatst wordt er een voet meegeleverd. Deze zilverkleurige voet is sober, haast aan de saaie kant, en biedt achterop plek aan de Connect Box. Dit lijkt in eerste instantie een wat wankele constructie, maar is in de praktijk een prima oplossing.
Installatie
Wie de QN900B op zijn meegeleverde voet wil monteren, moet daar even de tijd voor nemen. Omdat het 65 inch beeldscherm ruim 22 kilo weegt is installatie een klus voor twee personen, maar met de bijgeleverde instructies is het niet ingewikkeld. Ook de ingebruikname heeft Samsung simpel gemaakt. Door het scannen van een QR-code op het scherm neemt de tv de wifi-gegevens over van onze smartphone en is de tv online zonder dat we op omslachtige wijze een wachtwoord hoeven in te voeren. Kijkers die de ingebouwde tuners willen gebruiken, kunnen vervolgens zenders gaan zoeken. De tv heeft tuners voor DVB-T2 (Digitenne), DVB-C (kabel) en twee keer DVB-S2 (satelliet) en een CI+ 1.4 Common Interface. Een aantal apps voor streamingdiensten - onder meer Netflix, Disney+ en Prime Video - is al geïnstalleerd, zodat we direct kunnen gaan kijken. Zoals alle moderne tv's beschikt de QN900B over tal van technieken die voor een vloeiende en levendige beeldervaring moeten zorgen. Liefhebbers van series en films zetten deze bij voorkeur uit, waarvoor ze meestal diep in de beeldmenu's moeten duiken. Bij de QN900B is het echter een kwestie van het selecteren van Filmmaker Mode. Hiermee wordt video weergegeven zoals de contentmakers het hebben bedoeld. Alternatieven zijn de modes Dynamisch, Standaard en Film. Natuurlijk is het met Expertinstellingen ook mogelijk om het beeld in meer detail af te stellen.
Beeldscherm
Traditioneel is een getrouwe weergave van zwart een zwak punt van lcd-tv's. Fabrikanten hebben daarom gezocht naar manieren om de achtergrondverlichting van het beeldscherm geheel of plaatselijk te dimmen, zodat er in donkere scènes geen achtergrondlicht 'lekt'. Hiervoor gebruiken ze een raster van leds die individueel kunnen worden aan- en uitgeschakeld. Bij de Neo QLED-techniek heeft Samsung deze leds vervangen door tienduizenden mini-leds, zodat lichte en donkere gebieden op het scherm nog veel nauwkeuriger kunnen worden gescheiden en er minder licht belandt op plekken waar het niet de bedoeling is. Het resultaat is een indrukwekkende zwartweergave, die we bij een lcd-scherm nog niet eerder hebben gezien. Ten opzichte van oled mist het scherm wat definitie binnen donkere vlakken, maar we zien geen hinderlijke dimming. Ook het lekken van licht rondom heldere gebieden op het scherm – het zogenoemde blooming – is aanzienlijk minder. Bij heldere scènes is wel te zien dat de buitenste rand van het beeldscherm net wat lichtzwakker is dan de rest. De horizontale kijkhoek van het scherm is vrij royaal. Het is dus niet nodig om recht voor de tv te zitten om een optimaal beeld te zien. Door een antireflectielaag worden weerkaatsingen van omgevingslicht verminderd.
Weergave
Om duidelijk te maken dat een Neo QLED-tv niet zomaar een lcd-scherm is hanteert Samsung een heel arsenaal aan technische kreten, waarbij de fabrikant gretig met het woord 'Quantum' strooit. De tv beschikt over Quantum Matrix Technology Pro, Quantum HDR, een Neural Quantum Processor en zo kunnen we nog even doorgaan. Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om de plaatjes en niet om de praatjes. De QN900B laat pas echt zien wat hij kan met beeldmateriaal van hoge kwaliteit, zoals een 4K-serie of film op Disney+ of Apple TV+. De weergave is uitstekend, zonder storende artefacten. De kleuren zijn zeer rijk, en hebben zeker bij beeld met HDR ook voldoende helderheid. Dat is prettig als de tv vaak wordt gebruikt in een ruimte met veel daglicht. Jammer is wel dat we Dolby Vision moeten missen omdat Samsung de voorkeur geeft aan het eigen, weinig toegepaste HDR 10+.
Kijken in 8K
Wie een 8K-tv koopt wil ook beeldmateriaal in 8K bekijken. Natuurlijk schaalt de tv al het beeld dat we afspelen op naar 8K. Voor deze upscaling zet Samsung heel wat rekenkracht aan het werk, wat een beeldverbetering kan opleveren. Het verschil tussen ons testmodel van 65 inch en een 4K-tv met dezelfde beelddiagonaal is vanaf een afstand van meer dan een meter echter niet heel duidelijk te zien. Bij grotere beeldmaten kan dat natuurlijk anders zijn. Echt indrukwekkend is de QN900B pas als we bronmateriaal in 8K afspelen. Films of series in dit formaat zijn er nog niet, maar op YouTube is een selectie van 8K-filmpjes te vinden. Veelal zijn dit 8K-demo's van tv-fabrikanten of demo's van computerspellen. Een betere indruk van hoe 8K eruit kan zien, krijgen we dankzij 8K-registraties van optredens van K-pop artiesten. Heel toepasselijk, gezien de herkomst van de tv. De details zijn haarscherp, maar ogen natuurlijk – alsof je naar een bewegende foto zit te kijken. Helaas is het 8K-aanbod ook op YouTube nog beperkt. Voordat videocontent in deze kwaliteit gemeengoed wordt, zullen er eerst spelcomputers met 8K-mogelijkheden beschikbaar komen. Voor de gamers heeft de QN900B allerhande features, zoals een refreshrate van 120Hz.
Geluid
Samsung heeft in de platte QN900B heel wat speakers weten te stoppen. We tellen er acht aan de achterkant, waarvan twee subwoofers, maar er zijn ook nog vier opwaarts gerichte speakers in het toestel verstopt voor Dolby Atmos. Bij elkaar is het goed voor een geluidsvermogen van 90 watt. Toch kunnen we het geluid niet echt indrukwekkend noemen; een euvel dat bij elke platte tv speelt. Bij lage tonen is het bovendien vervelend dat de achterzijde van het scherm gaat resoneren. Omdat er in het midden van de tv een paar millimeter ruimte is onder de kunststoflaag waarmee de achterkant is afgewerkt, kan dit kunststof bij sommige frequenties gaan meetrillen, wat een irritante bromtoon oplevert. Wie bereid is om deze prijs voor een tv te betalen, doet er goed aan om ook wat geld te investeren in een soundbar met subwoofer, of een volwaardige surroundinstallatie.
Interface en Smart TV
De Smart Hub menustructuur van Samsung is sober, maar vrij duidelijk. Apps nemen een prominente plaats in op het homescherm en er is een overzicht van aanbevelingen voor titels op de geïnstalleerde apps. Links van dit scherm bevindt zich de toegang tot de instellingenmenu's en 'ambiance', een selectie uiterst stijlvolle geanimeerde of bewegende screensavers. Samsung gebruikt op deze tv het besturingssysteem Tizen, wat de reden is voor het vrij beperkte aanbod aan apps. Zo missen we de Ziggo Go app, de apps van VPN-aanbieders en mediaspelers als VLC of Kodi. Navigeren door de menu's en apps gaat lekker vlot.
Afstandsbediening
De afstandsbediening die Samsung bij de QN900B levert is een speciaal geval dat nooit om verse batterijen vraagt. Hij is op de achterkant namelijk voorzien van een zonnecel die aan omgevingslicht voldoende heeft om de afstandsbediening op te laden. Deze zapper is een slank, langwerpig model zonder cijfertoetsen. Enkele knoppen hebben meerdere functies. Zo kunnen we de volumeknop indrukken om het geluid te dempen, en omhoog en omlaag duwen om het volume te verhogen of verlagen. Het is even wennen, maar dan werkt het prettig.
Extra's
Zoals hoort bij een topmodel heeft Samsung de QN900B volgestopt met extra technologische foefjes. Er is een mediaspeler die beeld- en geluidsbestanden afspeelt vanaf een USB-stick of harddisk, er is een aansluitmogelijkheid voor een webcam, en Multi-View om meerdere videostromen tegelijk naast elkaar te bekijken. De tv kan het scherm van onze smartphone spiegelen of andersom, en met draadloos Dex verandert de tv in een desktopomgeving voor de smartphone, wat heel handig kan zijn. Qua aansluitingen is Samsung niet gierig. De Connect Box heeft vier HDMI-poorten waarvan eentje met eARC, drie USB-poorten en een optische audio-uitgang.
Prijzen
Met de Samsung QN900B haalt de koper een tv in huis die is voorbereid op een toekomst waarin meer 8K-content beschikbaar komt. Of en wanneer die toekomst zich aanbiedt is natuurlijk nog de vraag. Voor het geruststellende idee dat de tv echt elke beeldkwaliteit kan weergeven moet bovendien flink worden betaald. Voor de 65 inch-versie is de adviesprijs 5699 euro, de 75 inch gaat voor 7699 euro over de toonbank en de 85 inch moet 9999 euro kosten. Dat zijn pittige prijzen, zelfs met de huidige cashback-actie van 400 euro. Als we de modellen echter vergelijken met de 8K oled-televisies van LG valt het weer mee: daar hangt aan de 77 inch (de kleinste 8K oled-maat) al een prijskaartje van 12.000 euro. De koper moet ook beseffen dat deze tv's een aardig elektriciteitsverbruik hebben. Voor de 65 inch versie van de QN900B meldt Samsung een 'typisch' verbruik van 289 watt. Voor een gezin dat gemiddeld vier uur per dag tv kijkt, vertaalt dat zich met de huidige stroomprijs in zo'n 250 euro per jaar.
De geteste apparatuur is beschikbaar gesteld door Samsung Nederland
