Viaplay of Ziggo/KPN: wie veroorzaakt Formule 1-klachtenregen?

Natuurlijk wijzen de klagers de beschuldigende vinger richting Viaplay. Dat is begrijpelijk. In de voorgaande acht jaar was de Formule 1 live op Ziggo Sport en Ziggo Sport Totaal. in deze periode was er nauwelijks last van storingen. Sinds Viaplay Group – voorheen Nordic Entertainment Group (NENT) – de uitzendrechten wegkaapte bij VodafoneZiggo (Ziggo Sport) en via de eigen streamingdienst Viaplay Formule 1 ging uitzenden, staken de huidige klachten de kop op. Er wordt geklaagd over slechte beeldkwaliteit, het haperen van beeld en zelfs totale onbereikbaarheid van Viaplay tijdens kwalificaties en races. Daarnaast kan een deel van de Formule 1-kijkers maar niet wennen aan het commentaar van Nelson Valkenburg en Melroy Heemskerk en denken zij met weemoed terug naar de periode dat Olav Mol het commentaar bij Formule 1 verzorgde.

Live streaming

Waarom zijn er nu zulke grote problemen, terwijl het verslag van de Formule 1 bij Ziggo Sport voorheen vrijwel probleemloos verliep? Het antwoord op deze vraag moet gezocht worden in de manier waarop het live verslag bij de kijkers thuis wordt aangeleverd. In de periode dat Formule 1 bij Ziggo Sport werd uitgezonden gebeurde dit op lineaire manier, net als bij andere tv-zenders als NPO 1, RTL 4 en SBS6. Viaplay maakt daarentegen gebruik van live streaming. Dit betekent dat iedere kijker zelf via internet een connectie maakt met een van de servers van Viaplay. Door het succes van Max Verstappen is de Formule 1 in Nederland populairder dan ooit. In het vorige seizoen steeg het aantal kijkers van sommige Formule 1-races zelfs boven de twee miljoen kijkers. Met de toen gebruikte broadcastnormen was een dergelijke toeloop geen probleem. Bij live streaming ligt dit naar nu blijkt toch anders.

Viaplay Xtra

De twee grootste netwerkeigenaren VodafoneZiggo (Ziggo) en KPN waren vóór de marktintroductie al bang voor problemen. Ze drongen bij Viaplay Group aan op de komst van een lineair kanaal om het netwerk te ontlasten. Uiteindelijk werd overeengekomen dat providers die een samenwerkingsovereenkomst met Viaplay Group beklonken de kwalificatie en race van Formule 1 Grand Prixes tijdelijk via het lineaire kanaal Viaplay Xtra aan eigen klanten mogen leveren als deze klanten tenminste via de betreffende provider een Viaplay-abonnement afnemen. Omdat Viaplay Xtra via dezelfde broadcastnorm wordt geleverd als Ziggo Sport, is geen sprake van storing als op deze manier wordt gekeken. Viaplay Xtra is beschikbaar bij Ziggo, KPN, T-Mobile, Delta en Caiway. Viaplay Xtra is echter een tijdelijk kanaal dat in ieder geval tot en met het laatste Formule 1-weekend voor de zomerstop beschikbaar blijft.

Verlenging

Wat er daarna gebeurt, is officieel nog onduidelijk. De kans is echter groot dat Viaplay Xtra in ieder geval tot het einde van het huidige Formule 1 seizoen beschikbaar blijft. Roberta Alenius – hoofd corporate communicatie bij Viaplay Group – laat aan Totaal TV weten dat de weg voor verlenging open is. De woordvoerders Nina Moers (VodafoneZiggo) en Ellen van Heerwaarden (KPN) laten weten dat voortzetting van Viaplay Xtra na de zomerstop van Formule 1 en onderwerp is van de evaluatie die met Viaplay gaat plaatsvinden. Gezien de huidige problemen met live streaming bij Viaplay is het eigenlijk ondenkbaar dat besloten wordt Viaplay Xtra op 1 augustus te stoppen.

Arrogant

De problemen met Viaplay komen dus alleen voor bij Nederlanders die via app op televisie, mediaspeler, tablet, smartphone of website via live streaming naar Formule 1 kijken. Dit zijn vooral Formule 1-liefhebbers die voor 99 euro een jaarabonnement gekocht hebben om online naar hun favoriete sport te kunnen kijken. Eigenlijk is er elk Formule 1-weekend tot nu toe sprake geweest van klachten over de beeldkwaliteit. Leidinggevenden van Viaplay lieten zich in de afgelopen weken op een arrogant klinkende manier uit over de storingen. De problemen zouden worden veroorzaakt door de internetaanbieders en door de abonnee zelf, die de eigen zaakjes niet op orde zou hebben. Of dit nu wel of niet waar is, het is onhandig voor een nieuwe streamingdienst om zich op een dergelijke manier over storingen uit te laten. Zeker in Nederland wordt een dergelijke arrogante houding als uiterst negatief ervaren. Dit mede omdat Viaplay op dit moment na Netflix de duurste streamingdienst is.

Gedeelde netwerken

Vraag is natuurlijk of er een kern van waarheid in de mening van Viaplay zit. Eigenlijk kan je die vraag alleen met ‘ja’ beantwoorden. Dit is een technisch verhaal waarvan we de exacte details maar achterwege laten om dit artikel voor iedereen begrijpelijk te houden. Het komt kortgezegd erop neer dat de capaciteit van internet in een bepaald gebied met de aangesloten woningen op het betreffende netwerk gedeeld wordt. Als binnen dit gebied gelijktijdig meer connecties met het internet tot stand komen, dan heeft dit invloed op kwaliteit en snelheid van de internetverbinding. Als bij het begin van kwalificatie en race het aantal streamstarts van Viaplay piekt, is de kans aanwezig dat de geleverde internetsnelheid onder een bepaald niveau komt en dat de live streaming van Formule 1 wel start, maar dat door de gebruikte technologie met een lagere beeldkwaliteit gebeurt. Als al langer – bijvoorbeeld naar de voorbeschouwing – wordt gekeken dan kan dit tot beeldhaperingen leiden. Dit kan ook bij de nieuwste glasvezelnetwerken optreden, al is de kans kleiner dan bij kabel- en kopernetwerken. Het maakt overigens niet uit of een abonnement met gigabit-snelheid of lagere snelheid wordt gebruikt.

Internetverbinding

Viaplay gebruikt net als veel andere streamingdiensten een techniek waarbij de internetverbinding voor de start van de videostream op kwaliteit en snelheid wordt getest. Aan de hand daarvan wordt automatisch gekozen in welke beeldresolutie de stream wordt aangeboden om deze zonder hapering (buffering) aan de abonnee te kunnen leveren. Bij een streamstart op een moment dat het internetnetwerk intensief wordt gebruikt – bijvoorbeeld bij het begin en kwalificatie van Formule 1 – kan het dus zeker voorkomen dat Formule 1 niet in door Viaplay beloofde Full HD 1080p, maar in een lagere beeldresolutie (slechter beeld) geleverd wordt. Dit is dan overigens niet alleen bij Viaplay het geval. Ook bij het in Nederland voor Formule 1 veel minder gebruikte F1 TV Pro klagen de gebruikers meer dan voorheen over slechtere beeldkwaliteit, haperingen en wegvallen van verbindingen.

Nauwelijks klachten

VodafoneZiggo en KPN zeggen in een reactie tegen Totaal TV dat zij van de eigen klanten weinig tot geen klachten over storing bij Viaplay krijgen. Beide netwerkeigenaren laten weten het dataverbruik op piekmomenten goed te monitoren. “Gedurende de Formule 1-races dit seizoen hebben onze Ziggo-diensten (live tv, Viaplay Xtra kanaal 200 en Ziggo GO) stabiel gefunctioneerd. Tijdens de races wordt er hiervoor voldoende capaciteit op het netwerk beschikbaar gemaakt”, laat VodafoneZiggo-woordvoerster Nina Moers weten. Ellen van Heerwaarden laat namens KPN het volgende weten: “We horen die geluiden over haperingen wel op fora maar we krijgen daar nauwelijks vragen over van onze klanten. Als klanten buiten het lineaire kanaal om kijken, zijn ze afhankelijk van de ontvangst en de beschikbare bandbreedte. Uiteraard monitoren wij extra op piekmomenten, maar via 5G of glasvezel is de streamingskwaliteit eigenlijk altijd goed.”

Lineair heeft voorkeur

De conclusie na de analyse van de problemen bij Viaplay is dat veel bekeken sporten bij voorkeur live op een lineair kanaal uitgezonden kunnen worden. Formule 1 en voetbal zijn in Nederland op dit moment dergelijke sporten. Viaplay wil zich vooral als streamingdienst in de markt zetten. De kans op een blijvend lineair kanaal bij providers is dan ook klein. Het Zweedse bedrijf moet dan wel met Nederlandse internetaanbieders aan de tafel om een goed werkend systeem op te tuigen om live streaming van veel bekeken sporten in goede banen te leiden. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Tot dit traject succesvol is afgerond, is het aan te bevelen om Viaplay Xtra aan providers als lineair Formule 1-kanaal te leveren. En dergelijk kanaal is niet nodig voor darts, Bundesliga, Premier League en andere sporten die live bij Viaplay beschikbaar zijn. Daarvoor is voldoende capaciteit voorhanden om het aantal live kijkers in goede banen te leiden.