Ziggo en KPN wijzigen koers distributie zenders: niet betalen maar laten betalen voor doorgifte

Waar voorheen aan vrijwel alle zenders voor iedere klant die naar de betreffende zender kon kijken een afdracht aan de zendereigenaar werd gedaan, is de huidige situatie vaker omgekeerd. De grotere en best bekeken zenders - zoals die van de mediabedrijven NPO, RTL Nederland, Talpa Network, Disney en Warner Bros. Discovery - ontspringen deze nieuwe trend, al laat het nieuwe beleid van providers ook hier al sporen achter. Wie bijvoorbeeld via Canal+ naar lineaire tv kijkt, kan al enkele jaren de zenders van Discovery inclusief Eurosport niet meer in de zenderlijst terug vinden. Een andere aanwijzing dat er ook bij deze grotere mediabedrijven veranderingen op komst zijn, zijn de aangescherpte regels bij het doorspoelen van reclame bij eigen opname. Providers als Ziggo, Odido en Delta hebben vanwege afspraken met deze contentpartner het doorspoelen tijdens reclameblokken bij eigen opname geblokkeerd. Hoewel partijen hierover niets inhoudelijk willen zeggen, is het duidelijk een geldkwestie. Providers weigeren aan de hogere financiële eisen van contentaanbieders te voldoen. Als gevolg hiervan zoekt men bij onderhandelingen over nieuwe distributieovereenkomsten naar andere verdienmodellen.

Onderhandelen

Vragen over nieuwe overeenkomsten worden door alle betrokken partijen ontweken. Dit is begrijpelijk. De distributiewereld is anders dan een pak koffie in een supermarkt kopen. De prijs is niet voor iedere koper hetzelfde. Providers onderhandelen hard om de gunstigste prijs en voorwaarden te krijgen om zenders aan klanten door te geven. Voor met name de verkopende partij – in dit geval de contenteigenaar – kan het uitlekken van financiële informatie over een deal nadelig uitpakken in latere onderhandelingen met andere providers.

Niet beschikbaar

Terug naar de vergelijking met het pak koffie in de supermarkt. Als we de supermarkteigenaar vergelijken met een provider zijn er duidelijke overeenkomsten. Zo dreigen meerdere supermarkten koffievarianten van Douwe Egberts uit de schappen te halen omdat de eigenaar vaan dit koffiemerk de inkoopprijs van deze producten voor supermarkteigenaren heeft verhoogd. De verhoogde doorgiftevergoedingen waren voor Canal Digitaal (Canal+) reden om Discovery-zenders uit het aanbod te schrappen. Op dezelfde manier kan bij KPN en enkele andere providers niet meer naar TV5 en zenders van Europese publieke omroepen als RAI en TVE gekeken worden. De kosten die providers moeten betalen aan deze zenders zijn te hoog voor het aantal kijkers en bijbehorende kijkminuten die dergelijke zenders binnen het totale aanbod van de betreffende provider genereert. Omdat het aantal kijkers en kijkminuten tussen providers verschillen, betekent dit dat bij de ene provider de afweging kan zijn om een zender te blijven aanbieden en bij een andere provider om een zender uit het aanbod te verwijderen. In het geval van TV5 is de zender bij Ziggo met een iets hogere gemiddelde leeftijd van tv-abonnees de afweging anders dan bij een glasvezelprovider die de jongere doelgroep met het snelste internet aanspreekt.

Ander inzicht

Enkele jaren geleden onthulde de contentdirecteur van VodafoneZiggo (Ziggo) in een uitleg aan klanten dat tijden aan het veranderen waren. Daarbij werd aangekondigd dat in de toekomst kritischer naar vergoedingen aan zenders bij nieuwe overeenkomsten gekeken zou worden. Deze publicatie leidde direct tot onrust bij zenders die geen of nauwelijks reclame uitzenden en alleen door de doorgiftevergoedingen van providers kunnen blijven uitzenden. De Nederlandse muziekzenders TV Oranje en 192TV zijn hier voorbeelden van. Op dit moment is het vooral KPN dat heel kritisch naar doorgifte en hieraan gekoppelde vergoedingen kijkt. En bij dit laatste gaat het niet alleen om vergoedingen die KPN aan zenders moet betalen. Steeds vaker is KPN van mening dat commerciële zenders juist hen moeten betalen voor gebruik van het KPN-netwerk om in de woning van Nederlanders binnen te komen. Meer kijkers of luisteraars betekent immers meer mogelijkheden om reclamezendtijd beter maar vooral ook duurder te verkopen.

Aanbod

Dat dit nieuwe inzicht van KPN botst met het vasthouden aan de oude berekening van distributievergoedingen van contenteigenaren is al enige tijd hoorbaar – of beter gezegd niet hoorbaar – door KPN-abonnees. Al enige grote provider biedt KPN tot op heden de landelijke commerciële radiozender JOE niet aan klanten aan. Dit terwijl een nieuwe zender als CREAM van KINK al snel na het begin in het zenderaanbod terug te vinden is. De eigenaar van CREAM wil namelijk wel betalen aan KPN voor een plekje binnen het aanbod van de provider. Bij JOE is dit niet het geval of wil de radiozender minder voor doorgifte betalen dan KPN op de offe5te berekend heeft. Dat KPN het spel hard kan spelen werd onlangs goed zichtbaar. De provider bezweek niet onder de druk van Max Verstappen en Formule 1. En weigerde het digitale basiskanaal Viaplay TV als enige van de vier grote providers onder de voorwaarden die Viaplay Nederland stelde aan tv-abonnees aan te bieden. Uiteindelijk moest Viaplay – naar verluidt – aardig wat water bij de wijn doen om distributie bij KPN rond te krijgen. Maar ook hierbij geldt dat dit niet goed onderbouwd kan worden omdat beide partijen op geen enkele manie inhoudelijk inzicht willen geven in de uitkomst van de onderhandelingen.

Toekomst

De nieuwe zienswijze van Ziggo en KPN gaat in de toekomst tot wijzigingen in het zenderaanbod leiden. Niet alleen bij deze providers maar ook Odido, Delta en kleinere providers. Vaker zullen providers bij het verlengen van distributieovereenkomsten kijken naar de kijktijd van zenders door hun klanten. Dit is makkelijk te monitoren omdat bij de bruikleendecoders van providers het kijkgedrag van de abonnees anoniem te monitoren is. Aan de hand van de uitkomst hiervan zal de vergoeding worden bepaald die een zender van een provider krijgt of aan een provider voor doorgifte betaald moet worden. In het licht hiervan moet ook het stoppen van muziekzenders van Paramount Global op 1 januari en toekomstig opnieuw drie muziekzenders komende 1 januari gezien worden. Deze muziekzender van MTV blijven namelijk wel buiten Benelux maar niet meer in Nederland beschikbaar.