Wat is 4K?
Als het gaat over televisies is 4K op dit moment een van de meest gebruikte termen die we in de winkel of op websites tegenkomen. Vrijwel alle nieuwe televisies zijn geschikt voor 4K of Ultra HD, en deze kreten worden door elkaar gebruikt, of gecombineerd als 4K Ultra HD. Toch betekenen ze in feite niet helemaal hetzelfde. Voor het verschil moeten we in de beeldresolutie duiken. De term 4K is afkomstig uit de filmprojectie-industrie, waar het wordt gebruikt voor een beeldresolutie van 4096 bij 2160 beeldpunten (pixels). De term Ultra HD is van toepassing op televisieschermen, en geeft aan dat deze 3840 bij 2160 pixels hebben. In de praktijk wordt ‘4K’ echter ook vaak gebruikt bij televisies. In dat geval wordt er hetzelfde mee bedoeld als Ultra HD: ‘ongeveer 4000’ horizontale bij 2160 verticale pixels.
Vier keer zo scherp
Maar wat betekent 4K nu voor de consument? Simpel gezegd: een beter beeld. Een 4K-beeldscherm heeft aanzienlijk meer beeldpunten dan een Full HD-televisie. Dat geeft dus een potentieel veel scherper plaatje. Onder de meest gunstige omstandigheden bevat het beeld vier keer meer detail dan Full HD. Om dat optimale beeld te ervaren, moet er wel aan enkele belangrijke voorwaarden zijn voldaan.
Native of upscaling?
Als eerste dient de weergegeven content daadwerkelijk volwaardig – of ‘native’ – 4K te zijn. Van een zender die via de decoder van Ziggo, KPN of een andere distributeur in Full HD-kwaliteit wordt aangeleverd, maakt een 4K-tv heus geen vier keer beter beeld. Natuurlijk schaalt de televisie het 1080i of 1080p-signaal wel op naar 2160p, maar dat betekent niet dat de content daarmee 4K wordt. Het bron- of aanvoersignaal is altijd leidend voor de kijkervaring. Wel is het zo dat het naar 4K opgewaardeerde beeld een betere kijkervaring oplevert. Maar dat haalt het niet bij de kwaliteit van een film die bijvoorbeeld op Netflix of Disney+ in echte native 4K wordt aangeboden.
Afstand tot het scherm
Een ander belang aspect is de kijkafstand. Om echt verschil te zien met ‘gewone’ Full HD en de voordelen van 4K te beleven, is een maximale kijkafstand van anderhalf keer de beelddiagonaal van de televisie gewenst. Dus als er een 4K-televisie van 55 inch (140cm) wordt gebruikt, dient u op maximaal 2,1 meter van de televisie te zitten. Bij een 65 inch televisie is dit 2,5 meter. Maar bij een kleinere televisie van 43 inch dient de bank zowat voor de televisie te staan, met een maximale afstand van anderhalve meter. Dat is eigenlijk alleen wenselijk bij het spelen van games. Zit u op grotere afstand dan anderhalf keer de beelddiagonaal, dan is het verschil met een Full HD-tv minder duidelijk.
