Wat is Ultra HD?
Nederland kent op dit moment twee Ultra HD (UHD) kanalen. ESPN UHD is sinds anderhalf jaar beschikbaar bij diverse providers, waaronder Ziggo en KPN. Bij een aantal providers is daarnaast in verband met het WK voetbal 2022 in Qatar tot en met 18 december het tijdelijke kanaal NPO UHD beschikbaar. Geïnteresseerde providers kunnen dit kanaal doorgegeven aan hun abonnees. Voorheen werden dergelijke mondiale toernooien door de NPO in 4K aangeboden. Maar wat is het verschil tussen 4K en Ultra HD? Niet zo lang geleden werden deze termen namelijk vrijwel altijd door elkaar gebruikt.
NPO UHD
Hiervoor spitten we in de definities die door de European Broadcasting Union (EBU) zijn vastgelegd. Hierin staat bij de omschrijving van Ultra HD dat deze toevoeging niet alleen bij 4K-content gebruikt mag worden, maar dat ook een Full HD-zender onder bepaalde voorwaarden onder de noemer Ultra HD mag worden aangeboden. In Nederland maakte Disney in 2021 als eerste gebruik van de term UHD. Het hoofdkanaal van betaalzender ESPN werd bij diverse providers als UHD-zender aangeboden. ESPN rechtvaardigt de keuze voor UHD in plaats van echte 4K door te wijzen op de hogere uitzendkosten voor 4K en het feit dat er onvoldoende faciliteiten aanwezig zijn om alle wedstrijden in deze beeldresolutie uit te zenden. UHD is een betaalbaar en werkbaar alternatief.
Het verschil
Maar wat wordt er bij deze zenders nu eigenlijk bedoeld met UHD? Beide zenders worden aangeboden in Full HD 1080p beeldresolutie met een verversing van 50 beelden per seconde. Dit wordt 1080p50 genoemd, en is op zich onvoldoende om UHD te mogen heten. Dat mag echter wel als de technieken HDR en WCG2020 aan het signaal worden toegevoegd. HDR staat voor High Dynamic Range en biedt een groter en gedetailleerde contrast- en kleurbereik vergeleken met het standaard SDR. Om het kleurpalet nog fijner te maken wordt ook WCG2020 toegepast. WCG is de afkorting van Wide Color Gamut. Deze techniek wordt vaak in combinatie met HDR gebruikt en zorgt voor een nog groter kleurbereik.
HLG
Lang niet alle televisies die Full HD ondersteunen kunnen HDR en WCG2020 weergeven. Dit bij de meeste 4K-televisies wel het geval. Om op Full HD-televisies toch een UHD-zender te kunnen weergeven wordt bij ESPN UHD en NPO UHD gebruikgemaakt van HLG. Deze door de BBC ontwikkelde techniek wordt bij live evenementen gebruikt om het beeld naar SDR om te schakelen als de gebruikte televisie geen HDR ondersteunt. Op deze manier kan toch naar de betreffende zender worden gekeken.
